Yurt Dışına Açılmak İsteyen ve Kendinde Bu Potansiyeli Gören Şirketler Türkiye‘den Neden Gider?
Türkiye’den pek çok şirket ABD, İngiltere, AB, Bosna Hersek, Estonya’ya kadar uzanan geniş bir yelpazede ülkelere gidiyorlar, en azından merkezini taşıyor veya şube açıyor. Neden?
Türkiye Cumhuriyeti Devleti dünyada başka hiçbir ülkenin sağlamadığı AR-GE destek ve teşviklerini veriyor ama dünyada başarılı olmak isteyen şirketlerin de, kişilerin de gözü dışarıda. Neden?
ABD dünyada büyüyen şirketlerin başkenti [1]. Silikon vadisi ve New York bu işte başı çekiyor. Dünyaya açılmak isteyen şirketler için en uygun yer. Peki neden?
Bunun birden fazla cevabı olacağı kesin. Benin bildiğim, bilmediği, aklıma gelen veya gelmeyen onlarca parametre vardır. Ama en temel parametre zemin veya daha popüler ifade ile ekosistem.
Peki nedir bu zemin. Zemin ile ilgili
- Uygun hukuksal ve ticari düzenlemeler,
- Yatırım ve yatırımcı bulabilme kolaylığı,
- Daha kolay yetişmiş eleman bulabilme,
- Inovasyon endeksinin gösterdiği şartlar,
- Adil rekabet şartları,
- Firmaların ABD, İngiltere, AB ye giderek prestij kazanmak istemeleri
gibi parametreler önemli.
Bu parametrelerden birde fazlasını adresleyen birkaç örneği kendi üzerimden anlatayım. ANET yazılım olarak SIEM çözümü üretiyoruz, Türkiye’de çalışmaya çalıştığımız iki firma ile olan anılarım bana eko-sistemin neye uygun olup neye uygun olmadığı ile ilgili bir fikir veriyor.
Yaklaşık 2,5 sene önce bu firmalardan ilki ile tanıştık. Başka bir yerli SIEM çözümü portföyünde idi. Her zaman yaptığımız gibi teknolojik ve teknik farkları anlatmaya çalıştık, sonrasında selamlaştık, yedik içtik ama çözüm ortağı yapamadık. Bundan 1 sene sonra ben bu firmanın Türkiye’nin ilk 500 sıralamasına giren 2 firma ile yaptığı SIEM projelerinde ürünlerini sökmek ve geri almak zorunda kaldığını öğrendim. Sonra birlikte yiyip içtiğimiz firma sahibine hem selam vereyim hem de durumla ilgili konuşalım diye aradığımda önce nereden öğrendiğimi sordu. Sonra “Benim müşterim ben ne dersem onu alır” dedi. Ben sana döneyim konuşalım dedi ve üzerinden 1,5 sene geçti hala konuşacağız.
İkinci örnek; kritik bir yerde yine bir SIEM projesi ve yüksek bir ek bütçe ile geliştirmesi yapan başka bir yerli SIEM çözümü ile ilgili projedeki teknik arkadaşlar teknik sıkıntıları aktardılar ve yönetimin bunu görmemesinden, görmezden gelmesinden bahsettiler.
Bu işin dünya literatüründe bir adı var. Ahbap çavuş kapitalizmi [2]
Bizim dünyamızdaki karşılığı da
“İş, ehil olmayana verilince kıyameti bekle”
“Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar”
Takibi sebep sadece adil rekabet şartlarının olmayışı veya ahbap çavuş ekonomisi değil. Herkes bir tarafından yaşadığı bu ekosistem arızalarından dolayı daha mümbit zeminlere gitmek istiyor.
Ekosistemin oluşturduğu bu tür hikayelerden de bütün dünyada başta ABD olmak üzere zemini müsait ülkeler karlı çıkıyor.
Zemin o kadar önemli ki Silikon vadisine büyük elçi atayan devletler var. Danimarka gibi [3].
Dünyada unicorn çıkaran ülkelere [4] baktığımızda da benzer bir resim ortaya çıkıyor.
Türkiye’den başarılı şirket,proje ve insanlar çıktı ve çıkmaya devam edecek. Bu rakamlar 80 milyon için istatistiksel olarak hesaplanırsa çok çok az , ülke olarak gelişmenin önünü açamayacak kadar az . Bu karşılaştırma yüz ölçümü ve nüfus olarak bizden kat ve kat küçük İsrail veya Hollanda ile de yapılırsa gözükür. Çıkan başarılı işler ekosistemin üretiminden ziyade kişisel başarılar. Çok başarılı insan ve ekiplerin kişisel veya ekip başarısı olarak kayda geçiyor.
Tam tersine şirketlerin Türkiye’ye gelmesi için gerek şart olan zemin şartlarının oluşması ve bunu çevreleyen insan hakları, adalet, hukuk, refah [5] gibi başka onlarca konuda da dünyadaki insanların ABD yerine Türkiye’ye, İngiltere yerine Türkiye’yi tercih etmesini sağlamamız gerekir.
Referanslar
1- https://www.cbinsights.com/research-unicorn-companies
2-http://www.mahfiegilmez.com/2014/05/ahbap-cavus-kapitalizmi.html
4-https://www.statista.com/chart/6696/the-us-is-home-to-the-most-unicorns/
5- https://businessht.bloomberght.com/yorum/haber/2020606-acemoglu-demokrasinin-kar-payi-hizli-buyume
